Ποια
είναι η αλήθεια για τα λευκά ψηφοδέλτια και τη διαμόρφωση του εκλογικού
αποτελέσματος υπέρ του πρώτου κόμματος; Είναι υποχρεωτική η ψήφος των
πολιτών, στις εκλογές 2012;
Το γύρο του διαδικτύου κάνει τις τελευταίες ημέρες, μια ανάρτηση η
οποία προτρέπει τους ψηφοφόρους να ρίξουν λευκό ψηφοδέλτιο στις κάλπες,
με το σκεπτικό ότι αν τα λευκά υπερισχύσουν σε ποσοστό 51%, τότε οι
εκλογές 2012 ακυρώνονται ή επαναλαμβάνονται ή το αποτέλεσμά τους είναι
αντισυνταγματικό.
Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει σε καμία περίπτωση καθώς βάση του
ισχύοντα εκλογικού νόμου 3231/2004 με τον οποίο θα διεξαχθούν οι
βουλευτικές εκλογές 2012 στις 6 Μαΐου, αναφέρεται ρητά ότι «Για να
εισέλθει ένας συνδυασμός (κόμμα, συνασπισμός κομμάτων ή μεμονωμένος
υποψήφιος) στο Κοινοβούλιο, πρέπει να λάβει ποσοστό τουλάχιστον 3% επί
των εγκύρων ψηφοδελτίων της επικράτειας. Στα έγκυρα δεν
συμπεριλαμβάνονται τα λευκά ψηφοδέλτια».
Επίσης, ένας από τους πλέον διαδεδομένους μύθους που ακολουθούν το
λευκό ή το άκυρο ψηφοδέλτιο είναι ότι ευνοεί το πρώτο κόμμα. Και αυτός ο
μύθος όμως καταρρίπτεται. Όπως εξηγεί μιλώντας ο εκλογολόγος Στράτος
Φαναράς: « Ο ισχύον εκλογικός νόμος είναι ξεκάθαρος και δεν χωρά
παρερμηνείες. Τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνται στα έγκυρα άρα δεν
διαμορφώνουν το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα», ενώ όσον αφορά την
πριμοδότηση που δίνουν τους στο πρώτο κόμμα αναφέρει ότι: «Κάτι τέτοιο
δεν ισχύει στην πραγματικότητα παρά μόνο με το σκεπτικό ότι αν οι
ψηφοφόροι που έριξαν στις κάλπες λευκό ή άκυρο ψηφοδέλτιο, επέλεγαν
κάποιο κόμμα, εκτός του πρώτου, τότε θα διαμόρφωναν ένα διαφορετικό
εκλογικό αποτέλεσμα. Πιο απλά, το άκυρο και το λευκό δεν ενισχύουν το
πρώτο κόμμα απλά δεν επηρεάζουν την πρωτιά του».
Η σύγχυση που επικρατεί για τις εκλογές 2012, όσον αφορά την λευκή
ψήφο απορρέει και από το γεγονός ότι μέχρι και το 2006 τα λευκά
ψηφοδέλτια προσμετρώνταν στα έγκυρα. Η προσμέτρηση των λευκών
ψηφοδελτίων ως άκυρων έγινε με την ερμηνευτική διάταξη, του άρθρου 1 του
νόμου 3434/2006, παρόλο που το Ανώτατο Δικαστήριο με την υπ’ αρ.
12/2005 απόφασή του είχε κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η αντίστοιχη ρύθμιση
του προηγούμενου νόμου ήταν αντισυνταγματική.
Χαρακτηριστικά, έκρινε ότι η λευκή ψήφος αποτελεί άσκηση εκλογικού
δικαιώματος, γι’ αυτό και θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν. Η απόφαση
αυτή πάντως ανέτρεπε προηγούμενες αποφάσεις τόσο του ίδιου του Ανώτατου
Δικαστήριο όσο και του Συμβουλίου της Επικρατείας, βάση των οποίων η μη
προσμέτρηση των λευκών ψηφοδελτίων είχε κριθεί σύμφωνη με το Σύνταγμα.
Αντισυνταγματική η αποχή;
«Οι ψηφοφόροι δικαιούνται να ψηφίζουν και δεν υποχρεούται» μας εξηγεί
ο Στράτος Φαναράς τονίζοντας ότι μπορεί η ψήφος βάση του Συντάγματος να
είναι υποχρεωτική όμως δεν έχει νομικές κυρώσεις σε περίπτωση που ο
πολίτης δεν ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα, στις εκλογές 2012. Μέχρι
το 2001 στο κείμενο του Συντάγματος στο άρθρο 51 παρ. 5 υπήρχε η εξής
διάταξη: «Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Νόμος
ορίζει κάθε φορά τις εξαιρέσεις και τις ποινικές κυρώσεις». Όμως με την
Συνταγματική Αναθεώρηση του 2001 τα περί κυρώσεων αφαιρέθηκαν και
διατηρήθηκε μόνον η εξαγγελία περί υποχρεωτικότητας της ψήφου. Έτσι,
υπερισχύει η άσκηση της ψήφου ως δικαιώματος παρά ως πολιτειακής
υποχρέωσης του εκλογέα. Πάντως στο τελικό εκλογικό τελικό αποτέλεσμα η
αποχή έχει την ίδια επίδραση όπως έχει και η λευκή ψήφος ή η άκυρη.
troktiko
